Mašinski inženjer Paolo Lucato-Feđic sa kalifornijskog univerziteta zajedno sa svojim kolegama primijetio da je virus u eksperimentima inaktiviran čak osam puta brže nego što je predviđao najnoviji teorijski model, piše Science alert.
„Na osnovu teorije pretpostavlja se da inaktivacija djeluje tako što UVB zraci pogađaju RNK virusa i oštećuju ga“, objasnio je Lucato-Feđic.
Ali, neslaganje ukazuju na to da se događa još nešto, i da bi otkrivanje toga moglo da bude korisno za upravljanje samim virusom.
UV zraci u DNK i RNK se lako apsorbuju, što može da dovede do stvaranja veza koje je teško popraviti.
Ali nisu svi UV zraci iste dužine. Duži UV talasi, nazvani UVA, nemaju dovoljno energije da izazovu probleme virusu. Upravo su UVB talasi srednjeg dometa odgovorni za ubijanje mikroba i izlaganje sopstvenim ćelijama riziku od oštećenja prilikom izlaganja suncu.
Pokazalo se da je kratkotalasno UVC zračenje efikasno protiv virusa kakav je koronavirus. Ali, ova vrsta UV zračenja obično ne dolazi u kontakt sa površinom Zemlje zahvaljujući ozonskom sloju.
„UVC zračenje odlično je za bolnice“, rekla je Džuli Mekmari, koautorka i toksikolog Državnog univerziteta Oregon i dodala:
„Ali u drugim okruženjima, u kuhinjama ili podzemnim željeznicama, UVC zračenje bi u komunikaciji sa česticama stvorilo štetni ozon“.
U julu 2020. eksperimentalnim istraživanjem testirani su efekti UV svjetlosti na SARS-CoV-2 u simuliranoj pluvački. Zabilježili su da je virus inaktiviran kada je bio izložen simuliranoj sunčevoj svjetlosti između 10 i 20 minuta.
“Prirodna sunčeva svjetlost može da bude efikasna kao dezinficijens za kontaminirane neporozne materijale”, zaključili su u radu.
Lucato-Feđic i njegov tim upoređivali su te rezultate sa teorijom o tome kako je to postigla sunčeva svjetlost, koja je objavljena samo mjesec dana kasnije, i vidjeli su da se brojke ne poklapaju.
Novi koronavirus je osjetljiviji od gripe tipa A
Ova studija otkrila je da je virus SARS-CoV-2 tri puta osjetljiviji na UV na sunčevoj svjetlosti od gripa tipa A, sa 90 odsto čestica koronavirusa koji su inaktivirani poslije samo pola sata izlaganja podnevnoj sunčevoj svjetlosti tokom ljeta.
Poređenja radi, na zimskoj svjetlosti čestice mogu danima da ostanu netaknute. Zasebni tim istraživača zaključio je da sunčevi zraci direktno fotohemijski oštećuju RNK molekule virusa.
Ovakav efekat snažnije se postiže svjetlostima kraće talasne dužine, kao što su UVC i UVB. Kako UVC ne dolazi u kontakt sa zemljinom površinom, svoje proračune izloženosti svjetlosti zasnovali su vali su na srednjetalasnom UVB delu UV spektra.
„Eksperimentalno uočena inaktivacija u simuliranoj pljuvački je osam puta brža nego što je teorijom predviđeno“, napisali su Lucato-Feđic i njegove kolege.
„Dakle, naučnici još ne znaju što se tačno događa“, rekao je Lucato-Feđic. Istraživači sumnjaju da je moguće da, umjesto da direktno utiče na RNK, dugotalani UVA možda djeluje sa molekulima u simuliranoj pljuvački na način koji ubrzava inaktivaciju virusa. Nešto slično se vidi u pročišćavanju otpadnih voda, gde UVA reaguje sa drugim supstancama stvarajući molekule koje oštećuju viruse.
Potrebna su dodatna istraživanja
Ako se UVA može iskoristiti za suzbijanje SARS-CoV-2, jeftini i energetski efikasniji izvori svjetlosti specifični za talasnu dužinu mogli bi da budu od koristi za povećanje sistema za filtriranje vazduha sa relativno malim rizikom po ljudsko zdravlje.
“Naša analiza ukazuje na potrebu za dodatnim eksperimentima kako bi se odvojeno testirali efekti određenih talasnih dužina svjetlosti i sastava medija koji se koristi u eksperimentu”, zaključuje Lucato-Feđic.
S obzirom na sposobnost ovog virusa da ostane suspendovan u vazduhu duže vreme, najsigurnije sredstvo za njegovo izbjegavanje je držanje fizičke distance i nošenje maski u situacijama i prostorima gdje držanje distance nije moguće.
