Najpopularniji napitak u svijetu - kafa - može imati veoma pozitivne efekte na zdravlje jer sadrži snažne antioksidanse poput polifenola, koji smanjuju upalne procese u tijelu i poboljšavaju funkciju krvnih sudova – a to su samo neki od kvaliteta i mogućih zdravstvenih koristi. Iako se često postavlja pitanje da li je kofein dobar ili loš za organizam, studije sve više ukazuju na to da kafa može imati značajne zaštitne efekte, naročito kada je riječ o srcu i pankreasu.
Zaštitni efekti kafe na pankreas
Pozitivni efekti kafe uključuju regulaciju holesterola, poboljšanje funkcije inzulina, smanjenje rizika od raka i poboljšanje kognitivnih sposobnosti. Ali, kao i kod svih namirnica, umjerenost je ključ. Pravilna konzumacija kafe može donijeti brojne zdravstvene benefite, ali je važno birati pravi trenutak za njeno konzumiranje i prilagoditi unos individualnim potrebama organizma.
Pankreas je odgovoran za proizvodnju inzulina i enzima neophodnih za varenje, a istraživanja pokazuju da kafa može doprinijeti njegovoj zaštiti na nekoliko načina. Kofein i antioksidansi prisutni u kafi pomažu u zaštiti ćelija pankreasa od oštećenja izazvanih oksidativnim stresom i hroničnim upalama. Studije su pokazale da redovni konzumenti kafe imaju manju vjerovatnoću da obole od karcinoma pankreasa.
Reguliše nivo inzulina i smanjuje rizik od dijabetesa
Kafa može poboljšati osjetljivost na inzulin i smanjiti rizik od dijabetesa tipa 2. Istraživanja su pokazala da osobe koje redovno piju kafu imaju do 30 posto manji rizik od razvoja ove bolesti.
Hronične upale mogu oštetiti pankreas, dovesti do pankreatitisa ili inzulinske rezistencije. Kofein i polifenoli iz kafe pomažu u smanjenju ovih zapaljenskih procesa, čime se pankreas štiti od oštećenja.
Pomaže u sprečavanju žučnih kamenaca
Žučni kamenci mogu izazvati blokadu pankreasnih kanala i dovesti do pankreatitisa. Kafa može smanjiti rizik od njihovog formiranja, poboljšavajući lučenje žuči i sprečavajući nakupljanje holesterola u žučnoj kesi.
Postoje indikacije da kafa može podstaći sekreciju digestivnih enzima, čime se poboljšava varenje. To može biti korisno osobama sa slabijim metabolizmom, ali se ne preporučuje onima koji imaju akutni pankreatitis.
Kako kafa štiti srce i krvne sudove?
Jedan od najvažnijih kvaliteta kafe jeste njen pozitivan utjecaj na kardiovaskularni sistem. Nedavno objavljena studija u “Nature Communications” otkrila je da kofein može smanjiti rizik od srčanih oboljenja tako što regulira nivo LDL („lošeg“) holesterola u jetri. Visok nivo LDL holesterola povezan je s razvojem ateroskleroze, sužavanjem arterija i povećanim rizikom od srčanog udara. Kofein podstiče ekspresiju određenih enzima koji utječu na metabolizam holesterola, čime pomaže u održavanju zdravlja krvnih sudova.
Osim toga, kafa sadrži snažne antioksidanse poput polifenola, koji smanjuju upalne procese u tijelu i poboljšavaju funkciju krvnih sudova. Ove supstance mogu smanjiti oksidativni stres, koji je jedan od glavnih faktora rizika za nastanak srčanih bolesti. Istraživanja su pokazala i da umjerena konzumacija kafe može smanjiti rizik od hipertenzije, jer poboljšava funkciju endotela (unutrašnjeg sloja krvnih sudova), pomažući tako u regulaciji krvnog pritiska.
Na koji način pravilno piti kafu
Iako kafa ima brojne zaštitne efekte, način na koji se konzumira može značajno utjecati na njenu efikasnost. Neke od ključnih preporuka su:
1. Izbjegavati ispijanje kafe odmah nakon obroka
Kada se kafa pije neposredno poslije jela, može se miješati s hlorovodoničnom kiselinom u želucu i iritirati digestivni sistem. Preporučuje se da se kafa pije između obroka, kako bi se iskoristili njeni pozitivni efekti.
2. Birati pravu vrstu kafe
Arabika kafa sadrži manje kofeina i bogatiju aromu, dok robusta ima više kofeina, ali slabiji okus. Idealna kombinacija je 70 posto arabike i 30 procenata robuste, kažu nutricionisti.
3. Ne pretjerivati s unosom
Optimalna količina kafe za prosječnu odraslu osobu je 4–6 manjih šolja dnevno (400 mg kofeina). Kod osoba koje nemaju problema s kardiovaskularnim sistemom i želucem, ova količina može biti korisna, dok bi oni sa srčanim tegobama trebalo da budu oprezniji.
4. Piti kafu bez previše šećera i mlijeka
Iako mlijeko može da ublaži kiselost kafe, previše dodataka može smanjiti njene zdravstvene koristi. Najbolji efekti postižu se konzumacijom crne kafe s minimumom šećera ili stevije.
