Najviše ih je iz Srbije, Crne Gore i Albanije. Droga “putuje” brodskim kontejnerima, sakrivena među voćem i voćnom kašom.+
Šverc je donekle usporila, ali ne i zaustavila, pandemija kovida 19. Da li je to kašnjenje vrijednih “tovara” glave koštalo Nišliju Sašu Spasića (56) prošle nedjelje u Ekvadoru, sada istražuje tamošnja policija.
Najnovija analiza globalne Inicijative protiv transnacionalnog organizovanog kriminala (GI-TOK), objavljena u ekvadorskim medijima, poslije likvidacije Srbina, govori o dešavanjima posljednjih godina i mjeseci u Ekvadoru, Kolumbiji, Peruu, Brazilu i Venecueli.
U reagovanju ekvadorske policije na brutalno ubistvo Spasića, 20. jula ove godine u prepunoj bašti kafića u Gvajakiliju, govori se o tesnoj sprezi narko-kartela, ljudi sa Balkana, ali i vlasti pojedinih latinoameričkih zemalja. Kao prilog za ovu tezu, pominju se, pored ostalog, i dokumenti pronađeni u kući ovog Srbina o brodskom transportu i kontejnerima, kao i blizu 300.000 dolara u kešu.
Interesantna je primjedba komandanta policije u Gvajakiliju, koji je govoreći o ubistvu Nišlije, pored ostalog prokomentarisao i da je “moguće da se u ekvadorskim lukama gomilaju kokainske pošiljke, čiji je transport zaustavila pandemija virusa korona i da je Spasićeva smrt posljedica toga”.
Kokain se i dalje isporučuje preko Atlantika, ali su zatvorene granice zbog pandemije, stvorile uska grla u evropskim lukama i transport kontinentom, kao i teškoće u plaćanju”, navodi se.
Cijena je ostala gotovo ista. U Kolumbiji je kilogram kokaina dve hiljade, u Ekvadoru četiri, a u Evropi dostiže 60.000 dolara.
U proteklih šest godina, navodi GI-TOK, u Ekvadoru je uhapšeno 24 ljudi sa područja Zapadnog Balkana. Iza rešetaka se našlo 11 Albanaca, 10 Srba, po jedan Crnogorac, državljanin BiH i žitelj južne srpske pokrajine (KiM). U istom periodu ekvadorska policija u svojim lukama zaplijenila je više od 70 tona kokaina. Navodi se da je trećina tog tovara bila namijenjena evropskom tržištu. Ističe se, međutim, i da je to vjerovatno samo 10 odsto onog što krene put Evrope.
Najveća količina kokaina, gotovo 90 procenata, koja ide iz Južne Amerike ka Evropi, krijumčari se u kontejnerima na velikim trgovačkim brodovima, čije je krajnje odredište jedna od evropskih luka poput – Antverpena (Belgija), Algecirasa (Španija), Le Havre (Francuska), Roterdama (Holandija) i Hamburga (Njemačka)…
Pošiljke kokaina uglavnom se kriju u kontejnerima svežeg voća (posebno banana), kao i smrznute voćne kaše, koje se prave u Kolumbiji i Ekvadoru. Pakovanja droge su naizgled umotana u folije, čija je osnova ugljenik, da bi se izbeglo otkrivanje. Kako se takve pošiljke lako i brzo kvare i potrebno ih je što prije transportovati dalje, u lukama se manje kontrolišu.
U izveštaju GI-TOK navodi se podatak Jedinice za informacije o lukama i aerodromima Ekvadora, da je u protekle dvije godine iz ove države ka balkanskim zemljama – Albaniji, Bugarskoj, Hrvatskoj, Sloveniji, Grčkoj, Crnoj Gori i Rumuniji – otpremljeno čak 25.055 kontejnera. Pregledano je samo deset odsto toga, i u gotovo svakoj je bio kokain.
Ključne karike u švercu narkotika iz Južne Amerike ka Zapadnoj Evropi postali su Balkanci i to iz sljedećih razloga:
Ostvarili su dobre kontakte sa lokalnim kriminalnim grupama, nabavljaju kokain direktno sa plantaža na kojima se proizvodi, imaju svoje ljude u svim većim evropskim lučkim gradovima.
Ova tri činioca su dovela do toga da kriminalne grupe sa Zapadnog Balkana mogu da kontrolišu kompletan krijumčarski kanal, što ih svrstava u sam vrh svetskog organizovanog kriminala.
Prvi kontakti sa kolumbijskim kartelima ljudi sa naših prostora ostvarli su još 2001. godine, ali je najveći proboj započeo oko 2008. kada se u to uključio, kako se navodi u izvještaju GI-TOK, Darko Šarić iz Srbije. Šarića nazivaju balkanskim Hoakinom Guzmanom, odnosno El Čapom sa Balkana. U isto vrijeme, dodaje se, Albanac Arber Cekaj doselio se u Ekvador, osnovao kompaniju za trgovinu bananama i postao najveći trgovac drogom u Albaniji.
U izvještaju GI-TOK pominje se i da na tlu ovog kontinenta ozbiljno “djeluje” organizovana kriminalna grupa “Amerika”, koja se specijalizovala, kako se navodi, za logistiku i transport kokaina i heroina od Kolumbije, Sjeverne Amerike i Evrope, i do njih.
Grupom je rukovodio Mile Majk Miljanić, a desna ruka bio mu je Zoran Jakšić. Jula 2016. godine Jakšić je uhapšen u Peruu i optužen da je drogu prenosio iz Južne Amerike u Evropu. Istražitelji kažu da imaju dokaze da je Jakšić stvorio kriminalnu strukturu za nabavku kokaina u Peruu i Ekvadoru.
Pored toga, ova zemlja je 2000. godine usvojila dolar kao sredstvo plaćanja, a prema aktuelnim propisima, velika količina gotovine ostaje izvan formalnog bankarskog sistema, što otežava praćenje finansijskih tokova i lako pranje novca. Interesantno, ali u Ekvadoru ne postoji zakon koji predviđa oduzimanje imovine stečene kriminalom. Posebno je zanimljiva činjenica na koju ukazuje GI, a to je da je Ekvador jedna od rijetkih zemalja koja nema bazu podataka sa otiscima prstiju i fotografijama stranaca, odnosno ljudi koji ulaze u zemlju.
“Često se predstavljaju kao biznismeni i turisti i odlično govore španski, što im olakšava povezivanje sa lokalnim kriminalnim grupama. Njihov zadatak je da naprave kontakt, ugovore količinu i cijenu, organizuju isporuku kokaina i njegov transport dalje”, opis je ljudi sa Zapadnog Balkana koji stižu u Ekvador da uplove u narko-vode.
Stranci ulaze bez vize
Zašto je Ekvador postao “meka” za balkanske kokainske bosove? Ova zemlja je smještena između Kolumbije i Perua, gdje se proizvodi oko 90 odsto ukupne količine kokaina, ekvadorske granice su okarakterisane kao porozne, navodi se da ima blage zakone, a nigde nije lakše da se promijeni identitet i kupi lažni lični dokument.
U ovu zemlju stranci mogu da uđu praktično bez vize, do 90 dana, kao i da taj boravak produže za još toliko, što omogućava da ostanu bez problema pola godine.
