Izborna kampanja koja uveliko traje, mada je glasanje građana planirano tek za oktobar, u Bosni i Hercegovini dovode do sve većih sigurnosnih izazova, zajednički je stav predstavnika Evropske komisije, Evropske službe za vanjske poslove i NATO-a, predstavljen danas u Evropskom parlamentu.
Na zajedničkoj sjednici komiteta za sigurnost i odbranu (SEDE), te vanjske poslove (AFET), pred poslanicima Evropskog parlamenta svjedočili su predstavnici tri važne briselske ustanove.
Dobra vijest
Oni su, najprije, jednodušno istakli da je dobro da se Balkan, nakon 10 godina zanemarivanja, vratio na dnevni red evropskih institucija.
No, upozorili su da stanje u BiH nije dobro i da prijeti daljem pogoršanju.
- Najveći izazov s kojim se BiH sada suočava su predstojeći izbori. Sve zaoštrenija retorika prijeti da dovede do novih međuetničkih, ali i podjela po entitetskim linijama – rekli su eksperti EU.
Upozorili su i na sve izraženiji ruski negativni utjecaj u BiH i regionu, te posebno naglasili ponašanje Milorada Dodika.
U tom kontekstu evropski parlamentarci su posebno brifirani o pojavi paravojnih struktura koje podržavaju predsjednika RS. Naglašeno je da su „uniformirani ljudi koji su se pojavili na nekoj manifestaciji u Banjoj Luci nedavno“, van svih sigurnosnih struktura u BiH, da su obučavani u Rusiji i da predstavljaju ozbiljnu sigurnosnu prijetnju.
Navedeno je i da BiH prijete moguće terorističke akcije, te da institucije EU, ali i Vijeća Evrope rade u koordinaciji s Islamskom zajednicom na realizaciji 10 projekata deradikalizacije, od kojih se dva provode u zatvoru u Zenici.
Parlamentarci EU informirani su da u BiH djeluje najveća vojna misija Unije u Evropi, EUFOR. Iako na terenu imaju tek 600 vojnika, stacioniranih uglavnom u Sarajevu, oni mogu „za vrlo kratko vrijeme dobiti značajno pojačanje, te se suočiti sa svakim iole ozbiljnijim izazovom po stabilno i sigurno okruženje u BiH“.
Tokom debate, razgovarano je i o kretanju BiH prema EU. Poslanici su informirani da se detaljno analiziraju odgovori BiH na Upitnik, te istaknuta nada da bi do kraja 2019. godine naša zemlja mogla dobiti kandidatski status.
Najavljeno je i povećanje ulaganja u BiH, posebno kroz tzv. Pretpristupne fondove (IPA i IPA II), te povećanje broja ljudi koji se bavi BiH. U tom kontekstu, posebno je razgovarano o situaciji u pravosuđu, te je iznesen podatak da, uz osoblje u Delegaciji EU u BiH, radi još pet evropskih eksperata, koji pripremaju detaljnu analizu stanja pravosuđa u BiH.
Preblage kazne
No, detalj iz prezentacije o odlasku ljudi iz BiH u redove tzv. „Islamske države“, bio je indikativan.
Prezentirano je da je od 2013. do 2015. na područje Sirije i Iraka otišlo 188 muškaraca, 61 žena i čak 81 dijete porijeklom iz BiH.
U BiH se, do sada, prema istim podacima, vratilo 46 ljudi. Polovina od toga je istražena ili procesuirana, te osuđena, dok se 10 do 15 osoba vodi pod istragom.
- Ono što jako brine je trend izricanja preblagih kazni za ovu vrstu nedjela. BiH jeste među prvima u svijetu uvela izmjene Krivičnog zakona i propisala kazne za individualno i dobrovoljno samoinicijativno odlaženje na strana ratišta. Ali jako brine sudska praksa izricanja kazni koje su niže od zakonom propisanih – prenio je poslanicima jedan od predstavnika EU.
