Političke partije u BiH “prikupile” su više od milion maraka kazni zbog nepoštovanja zakona, ali nadležni imaju velikih problema sa naplatom jer se nerijetko dešava da stranka trajno stavi ključ u bravu, a dugove nema ko da izmiri, prenosi Fokus.
Najnoviji presjek stanja izrečenih i neizmirenih kazni koje su izrečene strankama u BiH, a koji je napravila Centralna izborna komisija (CIK) BiH, pokazuje da su od 2005. godine potpisali 400 kazni partijama za koje je utvrđeno da se ogriješile o zakon.
Stranke su uglavnom kažnjavane zbog prekršaja koje se odnose na izvore finansiranja, zabranjene priloge, kao i obaveze prijavljivanja priloga, obaveze vođenja evidencija o prihodima i rashodima i obaveza podnošenja finansijskih izvještaja, a malo koja je ostala nekažnjena.
Na osnovu odluka CIK-a strankama su od tada, a zaključno sa 15 akata iz ove godine, izrečene kazne u ukupnom iznosu od 1,2 miliona maraka. Kazne su se kretale u rasponu od nekoliko stotina pa i do 25.000 KM, a prema podacima iz CIK-a nisu uspjeli naplatiti nešto više od 300.000 maraka.
– Sud BiH je obustavio izvršenje kazni u iznosu od 160.000 maraka – rekli su “Glasu Srpske” u toj izbornoj komisiji.
Dug se, prema ranijim pojašnjenjima iz te institucije, uglavnom odnosi na manje stranke koje nisu naročito poznate na političkoj sceni BiH, a koje se mahom pojavljaju od izbora do izbora i od kojih je najteže naplatiti potraživanja. Veoma često se dešava, kako su kazali, da se jednostavno partije brišu iz evidencija po zakonu zbog neaktivnosti, a kad se obrišu, njihove kazne nemaju od koga naplatiti.
S druge strane, na listi kažnjenih bile su i daleko poznatije partije kao što su SNSD, SDS, SDA, HDZ BiH i druge.
Član Strateškog odbora koalicije “Pod lupom” i stručnjak za izborno zakonodavstvo Vehid Šehić naglašava da postoji veliki problem kada je riječ o naplati dugovanja i smatra da je potrebno mijenjati zakone kako bi se obezbijedila što veća naplativost.
– Nije dovoljno samo izreći sankciju određenom političkom subjektu koji krši zakon tako što ćete mu zabraniti učešće na izborima. Trebalo bi zabraniti učešće na izborima i rukovodstvu te stranke jer se dešava da oni formiraju neku drugu stranku i ponovo učestvuju na izborima. Pod hitno treba uvesti dopune zakona o finansiranju stranaka i predvidjeti mogućnost naplate novčanih sredstava, koja proizilaze iz kazni, tako da rukovodstvo stranke odgovara svojom imovinom. U suprotnom, zbog neodgovornosti u ovoj zemlji, imaćemo sakcionisanje, ali ne i efekte tih sankcija – kazao je Šehić.
Najviše kazni izrečeno je tokom 2009. godine, ali su članovi CIK-a tada donijeli 67 odluka o kažnjavanju za prekršaje koji su učinjeni od 2005. do 2007. godine. Ukupna iznos kazne dostigao je 180.000 KM, od čega još nije naplaćeno oko 10.000 maraka dok je sud izbrisao sankcije “teške” 46.800 KM.
CIK BiH je samo krajem prošle godine, na osnovu izvještaja o izvršenoj reviziji finansijskih izvještaja političkih stranaka za 2016. godinu, zbog kršenja odredbi Zakona o finansiranju političkih stranaka novčano je kaznila 36 stranaka i jednu ovlašćenu osobu unutar političke stranke sa ukupno 88.300 KM. Odluke o izricanju kazni nisu pravosnažne, protiv njih se može izjaviti žalba Apelacionom odjelu Suda BiH u roku od 15 dana od dana prijema odluke. CIK je u proteklom periodu kažnjavao stranke i zabranom učešća na izborima. Tih kazni bilo je i za pojedinačne kandidate zbog utvrđenog sukoba interesa.
