„Mnogo je češća nego što se misli ili očekuje. Prema nekim procjenama, oko pet posto pacijenata u ambulantama opšte medicine žali se na neki oblik poremećaja ravnoteže. Možda se najprecizniji opis nalazi u samom korjenu riječi vertigo (glagol vertere znači okretanje). Premda ljudi na razne načine opisuju svoje tegobe: zanošenje, propadanje, mutnoća u glavi, nestabilnost, osjećaj kao da su pijani…“, navodi dr Milićević.
U najširem smislu, bolesti koje izazivaju vrtoglavicu mogu se podijeliti na bolesti srca i krvnih sudova, bolesti mozga i nervnog tkiva i bolesti tzv. centra za ravnotežu koji se nalazi u unutrašnjem uvu. Vrtoglavice mogu biti prvi znak nekih teških i smrtonosnih bolesti, ali isto tako i bezazlen znak nekih lakih i prolaznih bolesti, ističe on.
„Centar za ravnotežu nalazi se u unutrašnjem uhu gde je smješten i centar za sluh. Zbog njihovog značaja okruženi su najtvrđom kosti u našem organizmu. Kao i ostala periferna čula i čulo za ravnotežu ima svoje anatomske delove i svoja oboljenja. Sastoji se od koštanog i membranoznog dijela i oblikom podsjeća na krunu. Veličine je tablete aspirina. Osjetne ili senzorne ćelije ‘plivaju’ u posebnoj tečnosti koja je filtrirana moždana tečnost. Na površini tih osjetnih ćelija nalaze se otoliti, u javnosti poznati kao kristali“, objašnjava doktor.
Dr Milićević dodaje da svaki od dijelova centra za ravnotežu može da oboli i to na razne načine.
„Ako recimo dođe do većeg nakupljanja tečnosti u unutrašnjem uhu dolazi do bolesti koja se zove Menijerova bolesti, nazvana po naučniku koji je prvi opisao. Bolest se karakteriše sa tri tipična znaka: zujanjem u uhu, osećajem punoće u uhu i vrtoglavicom“, kaže on.
Dodaje da je bolest nepoznatog uzroka, traje više sati i povlači se sama od sebe, da bi se ponovo javila.
„Koliko često će se ponavljati napadi nemoguće je procijeniti. Ako su napadi toliko česti da ozbiljno remete lični i profesionalni život, liječenje, odnosno prekidanje napada vrtoglavice, vrši se ubrizgavanjem u uvo nekih ototoksičnih antibiotika. Loša strana ovog tretmana je što pored uništenja centra za ravnotežu i prestanka vrtoglavica dolazi i do potpunog gubitka sluha u tom uvu“, navodi dr Milićević.
Još jedna bolest unutrašnjeg uha je prilično poznata u javnosti – upala ili oštećenje samog nerva za ravnotežu.
„Bolest počinje dramatično sa mučninom, povraćanjem, vrtoglavicom. Bolesnik je ponekada sedam dana vezan za krevet i mora da prima infuzionu terapiju. Obično posle mjesec dana dolazi do potpunog oporavka. Virusi se spominju kao najčešći uzročnici ove bolesti“, naglašava doktor.
Pomjeranje otolita ili kristala iz ležišta takođe dovodi do vrtoglavice koja ponekada bude toliko jaka da bolesnik padne i povredi se, ističe dr Milićević.
„Bolest pomjerenih kristala karakteriše napad vrtoglavice pri okretanju glave, obično u krevetu. Liječi se namještanjem kristala tzv. manevrima. Prvo se mora utvrditi u koju stranu i koji kanal je zahvaćen. Za svaku stranu i svaki kanal postoji poseban manevar“, objašnjava on.
Liječenje vrtoglavica zavisi od uzroka.
„Ako je uzrok npr. gusta krv onda će liječenje biti od strane hematologa. U slučaju oboljenja centra za ravnotežu uglavnom se liječenje sprovodi kombinacijom kortikosteroida i betahistina. Kod poremećenih kristala dovoljni su tzv. repozicioni manevri“, kaže dr Srđan Milićević.
Foto:Arhiv
