U posljednje vrijeme sve više ljudi se nosi s mnogim stresnim situacijama, a poznato je da stres utječe na tijelo i um. Stoga, nije tako bezopasan kao što se nekima čini jer ostavlja posljedice na organizam i danima nakon stresne situacije.
Prema Američkom psihološkom društvu, u 2023. godini otprilike trećina ljudi u dobi od 18 do 44 godine ocijenilo je svoj nivo stresa ocjenom od osam na ljestvici od jedan do 10.
"Stres je prirodni odgovor na zahtjeve i pritiske života. Mogu ga potaknuti različiti faktori, uključujući radne obaveze, finansijska pitanja, probleme u vezi i velike promjene u životu", navodi certificirani ljekar interne medicine i medicinski direktor u Wellbridgeu Edmond Hakimi.
Kardiovaskularni sistem
Kako objašnjava klinički savjetnik Marcus Smith, kardiovaskularni sistem posebno je ranjiv jer stres povećava otkucaje srca i krvni pritisak što može dovesti do srčanih problema. Također, prisutnost hormona stresa poput kortizola i epinefrina dovodi do oksidativnog stresa i upale, što povećava rizik od kardiovaskularnih bolesti. Može uzrokovati i suženje krvnih žila koronarne arterije, a u ekstremnim slučajevima to može dovesti do srčanog udara.
Dišni sistem
Kada ste pod velikim stresom, disanje može postati plitko i ubrzano. Osim toga, rizik od zaraze respiratornom bolešću ili pogoršanja postojećeg respiratornog stanja je veći jer stres pogoršava imunološki odgovor tijela. Osim toga, oslobađaju se upalni citokini, koji povećavaju proizvodnju sluzi i sužavaju dišne puteve.
Imunološki sistem
Kada tijelo detektira stres, imunološki sistem slabi. Naime, endokrini sistem reaguje otpuštanjem hormona stresa poput kortizola, koji ako su povišeni tokom dužeg razdoblja, mogu poremetiti metaboličke funkcije i oslabiti imunološki sistem. To može povećati osjetljivost na infekcije i pogoršati hronične upalne bolesti.
Probavni sistem
Kada doživimo stres, otpuštaju se neurohormoni, što posebno utječe na naš gastrointestinalni sistem. U konačnici, protok krvi u crijevima se smanjuje, što može uzrokovati proljev ili zatvor, ovisno o osobi. Inače, studije su otkrile da je stres usko povezan sa sindromom iritabilnog crijeva.
Mišićni i koštani sistem
Poznato je da stres može uzrokovati napetost mišića. Zamislite samo kako biste se osjećali kada biste otišli na masažu nakon stresnog dana na poslu. To se događa zbog kaskade fizioloških reakcija koje se javljaju kada vaše tijelo doživi stres. Aktivacija simpatičkog živčanog sistema kao posljedica stresa može dovesti do napetosti mišića, glavobolja i migrena.
Reproduktivni sistem
Veliki stres može "ugušiti" seksualnu želju i reproduktivno funkcioniranje. Stres potiskuje otpuštanje ključnih reproduktivnih hormona koji igraju ulogu u proizvodnji testosterona i funkciji jajnika. Kao rezultat toga, hronični stres može uzrokovati kašnjenje mjesečnice, smanjenu kvalitetu sperme i može uzrokovati neplodnost.
Anksioznost i depresija
Dugotrajni ili nekontrolisani stres može uzrokovati takve poremećaje da zapravo pokreće određena stanja mentalnog zdravlja. Kada imamo stvarno stresan život ili jednostavno ne upravljamo dobro stresom, vjerovatnije je da ćemo imati depresiju, anksioznost, opsesivno-komplusivni poremećaj, poremećaje ovisnosti o drogama, poremećaje u ishrani i druge.
To se naziva "fazom iscrpljenosti" reakcije na stres, koja se događa kada stres postane kroničan. Drugi simptomi ove faze uključuju izgaranje, umor i smanjenu toleranciju na stres.
Kognitivna nesposobnost
Nije svaki stres loš, a jedna potencijalna korist od kratkotrajnog stresa je izoštrena kognitivna funkcija. Međutim, kada ste često pod stresom, on može narušiti kognitivne funkcije kao što su koncentracija i donošenje odluka, zbog čega svakodnevni zadaci izgledaju zastrašujuće.
Promjene apetita
Kad su vaši nivoi stresa previsoki, mogli biste imati smanjen ili povećan apetit. Prema tome, stres može smanjiti vašu sposobnost da jedete zdravo ili intuitivno, izazvati mučninu ili druge gastrointestinalne smetnje, dovesti do averzije prema hrani ili povećati rizik od prejedanja.
Poremećaji spavanja
Veliki stres može dovesti do lošeg sna, a loš san može povećati stres. Prema Američkom psihološkom udruženju, odrasli koji nisu pod stresom kažu da imaju više kvalitetnijeg sna od onih koji prijavljuju visoke nivoe stresa. Stres često uzrokuje povećanu tjeskobu i budnost, što može uzrokovati nesanicu.
