Najčešće se mogu vidjeti u šumama, pored rijeka i uz ivice puta, a na njih se odlaže sve i svašta, od kućanskih aparata, namještaja, životinjskih ostataka do građevinskog materijala.
Problem rješavanja divljih deponija će biti riješen kada se uvede selektivno razdvajanje otpada, na cijelom području cijele BiH, zatim izgradnjom regionalnih centara za upravljanje otpadom, te pojačanim radom inspekcijskih organa – kazali su Feni iz Federalnog ministarstva okoliša i turizma (FMOIT).
Glavni izazov sa kojima se suočava trenutni sistem upravljanja otpadom je značajan broj stanovnika koji živi u ruralnim područjima bez usluga prikupljanja otpada, što neizbježno vodi do nekontrolisanog odlaganja otpada i povećanja broja divljih deponija.
Općinska komunalna preduzeća imaju i svoje deponije, koje su uglavnom “smetljišta“ koja ne ispunjavaju većinu osnovnih ekoloških kriterija, kao što su obloženo dno, otplinjavanje i prečišćavanje procjednih voda.
Rad deponija je slab zbog nedostatka opreme za sabijanje, prekrivanja slojeva otpada, procedura prihvatanja otpada, što rezultuje odlaganjem svih vrsta otpada. Mnoge opštinske deponije nemaju kamionske vage, pa se na osnovu zapremine kamiona vrši procjena količine otpada. Ipak, u protekloj deceniji u FBiH uspostavljene su ukupno četiri regionalne deponije, u Sarajevu, Mostaru, Zenici i Livnu, te peta koja se trenutno gradi u Živinicama. Iako opštine potpišu sporazum o pridruživanju za odvoz svog otpada na regionalnu deponiju, u stvarnosti se to ne ostvari uvijek, uglavnom zbog velikih troškova prevoza, pa se deponije suočavaju s poteškoćama zbog nedovoljnog prihoda potrebnog za normalan rad – naglasili su iz FMOIT-a.
Osim toga, u Federaciji BiH još uvijek nije razvijeno ni razvrstavanje otpada po kategorijama kao u drugim evropskim zemljama, a opštinske uprave odgovorne za sektor komunalnog otpada nemaju resurse potrebne za upravljanje modernim i sve složenijim sistemima.
Također, količina kontejnera za posebne kategorije otpada je nedovoljna.
Za sada se vrši razvrstavanje samo ambalažnog, elektronskog i električnog otpada. Iskustvo koje imamo u Federaciji BiH se zasniva na projektima ograničenog obima. Od ukupne količine proizvedenog ambalažnog otpada, količine dobijene sistemom odvojenog prikupljanja su ograničene – navode iz Ministarstva.
Naglašavaju kako je proces nabavke kontejnera za posebne kategorije otpada počeo te da se oni postavljaju u cijeloj Federaciji BiH kako kroz određene pilot projekte, tako i sredstvima Fonda za zaštitu okoliša.
