Tužilac Brammertz kaže da je Tužilaštvo oduvijek imalo tezu da je sve ono što se događalo u drugim općinama, prije genocida u Srebrenici, bio početak genocida, te je mišljenja je da genocidna namjera već bila prisutna kada je Mladić naredio masovno etničko čišćenje i istrebljenje u ovim općinama.
“Mi smatramo da se u smislu namjere i razmjera počinjenih zločina radilo o genocidu i u drugim opštinama. Sudije nas nikada nisu pratile po ovom pitanju. Postoji više od deset drugih slučajeva gdje su tužioci nastavili ovu tezu i odlučili smo da to radimo do posljednjeg slučaja, čak i ako znamo iz prošlosti da smo do sada bili neuspješni”, dodaje Brammertz za BIRN.
Bitno je napomenuti, kako kaže, da su za sve opštine bile osuđujuće presude za ratne zločine, zločine protiv čovječnosti, ali da pravna kvalifikacija za njih nije genocid.
Govoreći o dokazima koje je tužilaštvo iznosilo u vezi sa genocidom u drugim opštinama, Brammertz navodi da je međunarodna pravda vrlo složena i da se moraju ispuniti vrlo visoki standardi dokaza prema sudijama.
“Mislim da nismo mogli učiniti mnogo više u odnosu na opštine. Mislim da ne postoji nijedan sukob na svijetu gdje je skupljeno toliko dokumentacije kao što smo mi to učinili”, kaže Brammertz.
Većina članova Vijeća je, uz suprotno mišljenje sudije Alphonsa Oriea, u prvostepenoj presudi konstatovala da su fizički izvršioci u opštinama Sanski Most, Vlasenica i Foča, kao i izvjesni izvršioci u opštinama Kotor-Varoš i Prijedor, namjeravali da bosanske Muslimane u tim opštinama unište kao dio zaštićene grupe, ali je također zaključila da “su bosanski Muslimani koji su bili ciljani u svakoj od opština činili relativno mali dio te zaštićene grupe i da nisu ni na koji drugi način predstavljali njen značajan dio”.
Brammertz smatra da je, ako se pogledaju činjenice i broj ubijenih ljudi u opštinama, zakonska kvalifikacija za genocid zadovoljena.
Jako je važno, prema njegovim riječima, da je u drugim opštinama bilo više dodatnih masovnih grobnica jer su one “itekako pokazale da su neke od ovih masovnih grobnica pripremljene prije ubijanja pojedinaca”.
Dodao je da je pristup Tužilaštva uvijek bio da su ubistva u opštinama bila dobro isplanirana, masovna i da su zadovoljavala kriterije genocida, ali navodi da sudije ipak imaju konačnu riječ.
Govoreći o masovnoj grobnici “Tomašica” kod Prijedora, Brammertz kaže da je to jedan od glavnih elemenata koji su iskoristili u predmetu Radovana Karadžića i Mladića, kako bi podržali svoju tezu o genocidu u drugim opštinama.
“Ovo je jedan od savršenih primjera kada smo mogli pokazati da su ubijanja bila masovna i da su bila planirana”, dodaje Brammertz.
Karadžića je u martu 2019. godine Mehanizam osudio na kaznu doživotnog zatvora zbog genocida nad Bošnjacima iz Srebrenice, progona Bošnjaka i Hrvata širom Bosne i Hercegovine, terorisanja stanovništva Sarajeva tokom opsade grada i držanja pripadnika mirovnih snaga UN-a kao taoce. Oslobođen je optužbi za genocid u sedam opština 1992. godine.
Brammertz navodi da je očito da je 25 godina sudske prakse uticalo na međunarodnu krivičnu praksu i mnogi domaći sudovi, ali i oni u Evropi i drugim zemljama se pozivaju na hašku praksu.
