Ionako narušenim odnosima Evropske unije i Rusije prijeti novo dramatično zaoštravanje. Šef ruske diplomatije Sergej Lavrov rekao je jučer da je Rusija spremna prekinuti odnose s Evropskom unijom ako Brisel nametne Rusiji nove sankcije zbog hapšenja ruskog opozicionara Alekseja Navaljnog. To bi odnose između Rusije i Evrope dovelo na najniži nivo od hladnog rata s obzirom na to da ni nakon ruske aneksije Krima 2014. godine odnosi EU i Rusije nisu bili potpuno prekinuti, piše Večernji.hr.
Lavrov ponizio Borelja
Lavrov je zaprijetio Uniji prekidom odnosa u razgovoru za rusku televiziju Telegram. Odgovarajući na pitanje približava li se Rusija prekidu odnosa s Evropskom unijom, Lavrov je odgovorio kako je Rusija na to spremna u slučaju da se EU odluči uvesti Rusiji sankcije koje će predstavljati rizik za rusku privredu.
– Ne želimo se izolirati od ostatka svijeta, ali ipak smo na to spremni. Ako želiš mir, moraš se pripremati za rat – poručio je iskusni ruski diplomatski veteran i jedan od najbližih suradnika ruskog predsjednika Vladimira Putina.
Njegova glasnogovornica Marija Zaharova upozorila je “evropske partnere” da ne posežu za brzopletim odlukama dodajući da će na svaku takvu odluku “neizbježno uslijediti proporcionalan odgovor”. Oštrina reakcije Moskve na najavu novih sankcija i prijetnja prekidom odnosa svjedoči o taktičkoj promjeni odnosa Moskve prema Briselu s obzirom na to da je ruska strana sve od naglog pogoršanja evropsko-ruskih odnosa od 2014. godine zbog ruske aneksije Krima, unatoč činjenici da je uzvratila Evropi protusankcijama, stalno nudila Uniji dijalog i pokušavala komunikacijom s pojedinim članicama EU probiti diplomatsku izolaciju u kojoj se zemlja našla.
Ta je promjena barem jednim dijelom vjerovatno rezultat uspjeha ruske vakcine Sputnik V, koja je u okolnostima aktuelnog rata za vakcine postala snažno geopolitičko oružje u rukama Moskve, koje je zaslužno i za aktuelnu radikalizaciju ruskih pozicija prema Uniji. Uspjeh Sputnika V nedvojbeno je velik politički uspjeh, koji će Rusija pokušati iskoristiti na političkom planu, osobito u odnosu prema EU, o čemu svjedoče primjer Mađarske, koja je jučer kao prva članica EU počela koristiti rusku vakcinu, ali i Austrije, Njemačke i još nekih članica Unije koje žele koristiti rusku vakcinu, dok je njemačka kancelarka Angela Merkel ponudila Putinu čak i “zajedničku proizvodnju” ruske vakcine.
Sve dosad se činilo da su nove evropske sankcije Rusiji neizbježne, a sada treba vidjeti hoće li ruska otvorena prijetnja prekidom odnosa u slučaju novih sankcija promijeniti planove u Briselu. Nove sankcije najavio je prije nekoliko dana šef evropske diplomatije Žozep Borelj (Josep Borrell) najavljujući nakon povratka iz Moskve tvrđi stav prema Moskvi i ocjenjujući da ruska vlast postaje sve autoritarnija i da ne poštuje demokratsku vladavinu prava.
– Oni su nemilosrdni – kazao je Borelj prije nekoliko dana u Evropskom parlamentu tvrdeći da Putinova vlast spaja ekonomske interese, vojsku i politički nadzor ne ostavljajući prostor za demokratsku vladavinu prava. U dosad najoštrijem govoru o Putinovoj vladavini koji se čuo na evropskoj strani još od ruske aneksije Krima 2014. Borelj je kazao da se Rusija želi odvojiti od Evrope i podijeliti zapadne zemlje. Čelni evropski diplomata najavio je da će pripremiti nacrt novih sankcija protiv Rusije, o čemu će se uskoro raspravljati u Briselu. Do zaoštravanja između Brisela i Moskve dolazi nakon Boreljove posjete Moskvi, koji je završio fijaskom.
Borrelj je u Moskvi pozvao rusku stranu da oslobodi trenutno najvećeg Putinovog kritičara Navaljnog iz zatvora, no Borreljov ruski domaćin Lavrov iskoristio je Boreljovu posjetu da bi EU proglasio “nepouzdanim partnerom”, a vrhunac poniženja uslijedio je kada je Borrelj za vrijeme posjeta, i to preko društvenih mreža, saznao da je Rusija protjerala troje evropskih diplomata, njemačkog, švedskog i poljskog, zbog navodnog učešća u protestima za oslobađanje Navaljnog.
Udar na privredu
Nove evropske sankcije Rusiji trebale bi ciljati na najbliži Putinov krug i njegove saradnike, kojima je EU planirao nametnuti zabranu putovanja i zamrznuti imovinu. Francuska i Njemačka navodno su već dale zeleno svjetlo za nove sankcije.
Iako ruski predsjednik Putin godinama minorizira posljedice evropskih sankcija na rusku privredu, jasno je da sankcije oštro pogađaju slabašnu rusku ekonomiju, koja zavisi o izvozu energenata, što se odražava i na recentan pad standarda ruskog stanovništva, a to je i jedan od glavnih uzroka pada Putinove popularnosti u Rusiji. I to je ono što Putina vjerovatno zabrinjava puno više od Navaljnog, a to je i razlog zbog kojeg, o čemu svjedoči i prijetnja Lavrova, želi pod svaku cijenu spriječiti nove sankcije EU, piše Večernji.hr.
