Novi projekat ultrabrzih vozova, jedna linija išla bi kroz BiH

Ultrabrzi voz
Ako bude realizovan projekat ultrabrzih vozova, koji je nastao na inicijativu uglednog Bečkog instituta za međunarodne ekonomske studije, najsavremenija željeznica povezala bi sve krajeve Starog kontinenta, a na jednoj od četiri planirane linije našla bi se i Bosna i Hercegovina.

 

Novom željezničkom mrežom, predviđenom programom evropskog oporavka od COVIDA-19, išlo bi se brzinom između 250 i 350 km/h. Bečki institut u svom prijedlogu navodi da bi ova mreža mogla da bude izgrađena tokom 2020-ih, odnosno u roku od jedne decenije. Kroz Srbiju bi išlo ukupno 448 km pruge, za čiju izgradnju je potrebno 14,9 milijardi eura. Ova zemlja našla bi se na liniji Berlin-Nikozija, na kojoj su predviđene dvije petlje (Beč i Sofija) i kojom bi se voz u jednom smjeru kretao od Njemačke, kroz centralnu Evropu – Češku Republiku, Austriju, Mađarsku – zatim dalje kroz Srbiju, Rumuniju, Bugarsku, Sjevernu Makedoniju i Grčku, sve do Kipra sa kojim bi postojala morska veza trajektom.

U drugom smjeru voz bi prolazio i kroz Albaniju, Crnu Goru, Bosnu i Hercegovinu, Hrvatsku i Sloveniju, čime bi praktično bio povezan cio Zapadni Balkan. Kroz šest zemalja našeg regiona koje su navedene u planu, trebalo bi da prođe ukupno 1.564 km pruge, za čiju je izgradnju potrebno oko 1,1 bilion eura. Poslije Srbije, najduža dionica bila bi kroz BiH – 340 km, koja je ujedno i druga najskuplja – 10,06 milijardi eura.

Nova evropska mreža ultrabrzih vozova (Ultra-rapid-train, URT) obuhvatila bi četiri željezničke linije, koje bi povezale glavne gradove EU i zemalja (potencijalnih) kandidata za članstvo u EU sa Zapadnog Balkana. Riječ je o sljedećim relacijama – Dablin-Pariz, uz morsku vezu trajektom između gradova Kork i Brest; Lisabon-Helsinki, uz petlju koja obuhvata Rursku oblast u Njemačkoj; Brisel-Valeta, od sjevera do juga Evrope; i Berlin-Nikozija, uz morsku vezu trajektom između Pireja i Pafosa, i sa petljom koja bi obuhvatila Beč i Sofiju.

Prosječna brzina bila bi povećana na 250 do 350 km/h, za razliku od trenutnih brzina koje se na pojedinim dionicama kreću znatno ispod 200 km/h. To znači da će putnici od Pariza do Berlina stizati za četiri sata, što bi aviosaobraćaj praktično učinilo zastarjelim i nepotrebnim za većinu unutarevropskih putovanja. U prijedlogu se navodi da bi tako bila smanjena i emisija CO2, za 4 do 5 procenata, a bili bi uvećani i teretni kapaciteti željeznice.

Nova mreža, sa sistemom duplih kolosijeka i velikih brzina, trebalo bi da bude usklađena sa postojećim željezničkim mrežama, a tamo gdje je moguće, biće adaptirana već postojeća infrastruktura. Ukupna investicija za 18.250 km pruge u ovoj mreži procijenjena je na 1.100 milijardi eura, odnosno oko 60 miliona eura po kilometru.