Nakon nekoliko dana konstantnog bombardovanja, u Beograd su, na današnji dan prije 73 godine, ušli njemački vojnici. Bio je to početak okupacije duge 1.287 dana tokom koje je srbijanska prijestolnica nepovratno izmijenila svoj izgled. A sve je počelo ovako...
Beograd je sredinom aprila 1941. godine bio zaista tužan grad. Poslije šest dana konstantnog bombardovanja stanovništvo koje nije pobjeglo (ili pokušalo da pobjegne) u unutrašnjost ostalo je bez vode, svjetla, prijevoza, hrane…
Savremenici pamte da su bolnice bile prepune ranjenika, grad u haosu, a leševi poginulih nisu još bili uklonjeni sa ulica i iz ruševina. Tokom aprila sahranjeno je, prema nekim procjenama, preko osam hiljada ljudi!
Mnogo prije okupatora, Beogradom su zavladali glad, panika i strah…
U Beogradu je 12. aprila 1941. godine ušlo izviđačko odjeljenje nemačkog 41. motorizovanog korpusa iz pravca Pančeva. Tokom noći i jutra u grad su ušli delovi VII oklopne divizije iz pravca Zemuna i XI oklopne divizije iz pravca Topole.
Samo dan kasnije, tadašnja Gradska uprava pozvala je Beograđane da budu “svjesni vremena i okolnosti u kojima žive” i da poštuju pravila okupatora. Svaki incident bit će kažnjen “po vojnim zakonima”.
Proglasom je Beograđanima dopušteno kretanje ulicama u period od 5 ujutru do 19 časova uveče. Noću su na ulicama mogle biti samo naoružane građanske straže koje su održavale red i mir.
Pet dana kasnije, u Štabu njemačke Druge armije, potpisana je bezuslovna kapitulacija Jugoslovenske kraljevske vojske.
Okupacija je počela. Koliko god to nevjerovatno zvučalo, i život je nastavio dalje…
Život pod okupacijom – Kafane su prve počele sa radom
Grad je sve do kraja aprila bio bez električnog osvjetljenja, a kako nije bilo ni vode, počelo je snabdijevanje iz zapuštenih gradskih česmi, čak i direktno iz Dunava i Save. Jedna od prvih mjera novih vlasti bilo je i vakcinisanje protiv tifusa jer su, u gradu bez vode, zaraze cvjetale.
Ironično ili ne, kafane su prve ponovo otvorene. U njima istina, nije bilo da se naruči Bog zna šta, ali mjesta za priču, pa makar i o muci, je bilo uvijek!
Prva tramvajska linija u okupiranom Beogradu bila je linija 6 (od Rasinske do Dvorske ulice) i puštena je u saobraćaj 26. aprila. Vozila je od 6 ujutru do 6 sati uvečer, a njome su se mogli voziti građani dokle god je prvi deo tramvaja rezervisan za njemačke vojnike. Dozvolu za korištenje automobila dobijali su samo oni koji su direktno radili za okupatorske vlasti. Krajem aprila proradila je i željeznička stanica, a prvi privatni telefonski razgovor u okupiranom Beogradu obavljen je 15. maja. Negdje u to vreme, proradili su i sudovi.
Beogradskim Jevrejima naravno, ništa od ovoga nije bilo dozvoljeno.
Prvi logor u Beogradu formiran je 5. jula 1941. godine na Banjici u bivšoj kasarni 18. pješadijskog puka. Onaj zloglasniji, otvoren specijalno za Jevreje na lijevoj obali Save, nekadašnjem Sajmištu, počeo je da radi u oktobru iste godine.
