Žalbeno vijeće Međunarodnog mehanizma za krivične sudove (MMKS), kao pravni nasljednik Tribunala u Hagu, izreklo je prije četiri godine kaznu doživotnog zatvora bivšem predsjedniku bosanskohercegovačkog entiteta Republika Srpska (RS) i vrhovnom komandantu Vojske RS-a, Radovanu Karadžiću.
Danski sudija Vagn Joensen tada je rekao da je Karadžić kriv za genocid, zločine protiv čovječnosti te kršenje zakona i običaja ratovanja.
Prema riječima sudije Joensena, ovi zločini su neviđenih razmjera i brutalnosti.
Podsjetimo, Žalbeno vijeće potvrdilo je prvostepenu presudu u tački jedan Radovanu Karadžiću proglasivši da nije kriv za genocid u sedam bh. opština.
Tako je konačna presuda da, iako su dokazana djela zločina u sedam opština – Foča, Vlasenica, Bratunac, Zvornik, Sanski Most, Prijedor i Ključ – Radovan Karadžić nije proglašen krivim za genocid na tim područjima.
Žalbeno vijeće ustanovilo je da za to nema dovoljno dokaza iako je potvrđeno da su počinjeni zločini u tim gradovima, ali prema ocjeni Žalbenog vijećam, oni nisu imali genocidnu namjeru.
Pretresno vijeće je proglasilo krivim za genocid, zločine protiv čovječnosti i kršenje zakona i običaja ratovanja, i osudilo na 40 godina zatvora.
Za šta je sve Karadžić osuđen pročitajte detaljno na linku OVDJE.
Ranije tokom početka izricanja konačne presude, bivši predsjednik RS-a i njegov pravni savjetnik Peter Robinson podnijeli su žalbu po šest osnova.
Vijeće je obrazložilo zaključke po žalbi Tužilaštva. Govoreći o prvoj tački žalbe, da su ubistva i drugi nasilni zločini bili dio udruženog zločinačkog poduhvata da se uklone Bošnjaci i Hrvati s teritorije RS-a, sudija Joensen je rekao da tužioci nisu dokazali da je prvostepeno Vijeće pogriješilo kada je oslobodilo Karadžića za ove zločine.
To znači da je Vijeće odbacilo žalbu Tužilaštva u odnosu na ovaj dio, odnosno za genocid počinjen 1992. godine.
Kako je teklo izricanje presude 20. marta 2019. godine pogledajte klikom na link OVDJE.
Prvostepena presuda
Prvostepenom presudom izrečenom u martu 2016. godine, Radovan Karadžić je osuđen na 40 godina zatvora. Tom prvostepenom presudom proglašen je krivim za genocid u Srebrenici, progon Bošnjaka i Hrvata širom BiH, za terorisanja civilnog stanovništva Sarajeva tokom opsade glavnog bh. grada, za držanje pripadnika mirovnih snaga Ujedinjenih nacija za taoce. Istovremeno, oslobođen je krivice za genocid počinjen u sedam bh. opština tokom 1992. godine.
Konačnu presudu Karadžiću, koji se teretio za najteže zločine počinjene na tlu Evrope nakon Drugog svjetskog rata, saopštio je predsjedavajući Žalbenog vijeća MMKS-a, Vagn Joensen.
Uz njega, sastav Vijeća činele su sudije: William Hussein Sekule iz Tanzanije, Jose Ricardo de Prada Solaesa iz Španije, Graciela Susana Gatti Santana iz Urugvaja i Ivo Nelson de Caires Batista Rosa iz Portugala.
Ko je Radovan Karadžić?
Prema raspoloživim biografskim podacima, Radovan Karadžić je rođen 19. juna 1945. godine u selu Petnjica, nedaleko od gradića Šavnika u Crnoj Gori. Djetinjstvo je proveo u Crnoj Gori, završivši osnovnu školu u Nikšiću, a u glavni grad Bosne i Hercegovine doselio se kako bi upisao srednju medicinsku školu. U Sarajevu je završio Medicinski fakultet, a u bolnici na Koševu je specijalizirao psihijatriju. Karadžić sa suprugom Ljiljanom Zelen ima dvoje djece – sina Sašu i kćerku Sonju, koja je poslanica NSRS-a. U periodu neposredno prije rata živjeli su u ulici Sutjeska, u blizini sarajevske Druge gimnazije.
Karadžić je sredinom 1980-ih godina uhapšen i pritvoren pod sumnjom da je pronevjerio novac kako bi sagradio vikendicu na Palama, a nakon što je proveo skoro godinu dana u pritvoru, pušten je na slobodu.
Sredinom 1990., nakon osnivanja Srpske demokratske stranke (SDS), Karadžić je izabran za predsjednika te stranke. Prema medijskim napisima iz tog razdoblja, metode njegovog političkog djelovanja najbolje opisuju zlokobne prijetnje, izrečene u Skupštini RBiH 14. oktobra 1991. godine, kada je najavio šta čeka građane BiH, ukoliko zatraže suverenost i nezavisnost BiH.
– Ovo nije dobro što vi radite. Ovaj put na koji vi želite da izvedete BiH jeste ista ona autostrada pakla i stradanja kojim su pošli Slovenija i Hrvatska. Nemojte da mislite da nećete Bosnu i Hercegovinu odvesti u pakao, a muslimanski narod možda u nestanak. Jer muslimanski narod ne može da se odbrani ako bude rata ovdje…- poručio je onda Karadžić.
Nakon referenduma o nezavisnosti BiH, 29. februara i 1. marta 1992. uslijedila je agresija na zemlju tokom koje je Karadžić ostao na funkciji predsjednika tadašnje RS i vrhovnog komandanta njenih oružanih snaga.
Poslije masovnih zločina u Prijedoru, koje su svijetu otkrili – novinari Penny Marshall i Ed Vulliamy, dolazi do osnivanja Međunarodnog krivičnog suda za bivšu Jugoslaviju (MKSJ/ICTY) u Haagu.
Potjernica za Karadžićem izdata je 1996. godine, ali se on tada već nalazio u bijegu. Sjedinjene Američke Države ponudile su nagradu od pet miliona dolara za informacije o tome gdje se Karadžić nalazi, ali on je 12 godina kasnije, u julu 2008. uhapšen u Beogradu, gdje se krio pod pseudonimom Dragan Dabić.
