U svom slavnom epu “Odiseja” Homer ih je okarakterisao kao “dar bogova”, a u doba francuskog kralja Luja XIV kruške su bile simbol luksuza. Latinsko ime kruške je Pyrus communis, a zajedno sa jabukom i dunjom svrstava se u porodicu ruža. Nekoliko je hiljada vrsta krušaka, svaka vrsta je drugačijeg oblika, boje, veličine, ukusa. Uopšteno, kruške imaju veće okruglo dno koje se prema vrhu, koji završava peteljkom, postepeno sužava.
Sočne su i slatke, sa teksturom pomalo zrnastom, ali mekanom poput maslaca.
Zbog izuzetne slatkoće sok od kruške se ponekad koristi u desertima umjesto šećera, kao zaslađivač. Ipak, jedna osrednja kruška ima manje od 100 kcal.
Idealna su podrška ljudima koji su, a sve ih je veći broj, usvojili moderan stil života, a time se izložili stresu, brzini i crpljenju posljednjih zaliha energije.
Kruške su poznate po tome što se od njih sprema vrlo kvalitetna rakija, manje ih koristimo u kompotima i pekmezima, iako se i od njih mogu prirediti vrlo ukusni konzervirani voćni proizvodi.
Ipak, kruške je najbolje jesti svježe, tada najbolje tonificiraju organizam, a ako se već moraju pohraniti na neko vrijeme onda je najbolje staviti ih svega nekoliko dana u frižider.
Po svojoj konstituciji mogu podnijeti i zamrzavanje na minus 20 stepeni Celzijusa.
Zašto kruške?
Prirodan su i brz izvor energije, jer sadrže značajne količine monosaharida: fruktoze i glukoze, kao i levuloze – najslađeg prirodnog šećera, a istovremeno su i ekonomično pakovanje vitamina B grupe. Vitamini B grupe pomažu organizmu da se nosi sa stresom i hrane nervni sistem te učestvuju u procesu dobijanja energije iz ugljikohidrata.
U 100 grama ploda kruške sadržano je:
0,3 g proteina,
0,4 g masti,
9,5 g ugljikohidrata,
2,8 g ukupnih vlakana
5 mg vitamina C.
Kruška sadrži i neznatne količine masti, stoga ima na 100 grama nešto više kalorija od jabuke (oko 80 u odnosu na 60), međutim u odnosu na drugo voće kruške viljamovke sadrže velike količine kalcijuma i željeza, stoga se preporučuju kao obavezno voće u prehrani žena iznad 40 godina!
Kruške su takođe dobar izvor bakra, kalijuma i izuzetno dobar izvor prehrambenih vlakana, kao i dobar izvor nutrijenata koji daju značajan doprinos antioksidativnoj zaštiti organizma od slobodnih radikala. Vitamin C sam po sebi snažan je antioksidans, a bakar je neophodna komponenta superoksid-dismutaze (SOD), jednog od najjačih tjelesnih antioksidativnih enzima.
Vlakna
Svježa kruška izvanredan je izvor prehrambenih vlakana, posebno pektina. Kruška mase 166 g osigurava oko šest grama prehrambenih vlakana, od čega oko 40 odsto pektina. Vlakna su bitan element zdrave prehrane jer pomažu u održavanju nivoa glukoze i holesterola u krvi te osiguravaju redovno pražnjenje crijeva. Prehrana bogata prehrambenim vlaknima pomaže u redukovanju raka i pomaže redukciju holesterola. Upravo zbog visokog sadržaja vlakana kruške su poželjan dio jelovnika.
Kalijum
Kad su svježe, izvanredan su izvor kalijuma; jedna kruška srednje veličine osigurava 210 mg kalijuma. On učestvuje u regulaciji otkucaja srca, mišićnoj kontrakciji, prenosu nervnih impulsa, te u metabolizmu bjelančevina i ugljikohidrata. Reguliše rad krvožilnog sistema, te učestvuje u izgradnji čvrstih kostiju i zuba. S obzirom na to da se lako luči iz organizma, disanjem i znojenjem, vrlo ga je važno stalno nadoknađivati.
Hipoalergeno voće
Iako ovakvo mišljenje nije potkrijepljeno naučnim dokazima, kruške se nerijetko karakterišu kao hipoalergeno voće koje će mnogo manje vjerovatno prouzrokovati neželjene reakcije, za razliku od ostalog voća. To je ujedno i osnovni razlog zbog kojeg se kruške među prvima uvode u prehranu dojenčadi.
Dobro je znati…
S obzirom na to da one vrlo brzo zriju nakon što su ubrane, kada ih kupujete u prodavnicama birajte one nedozrele, neoštećene i koje na sebi nemaju buđ. Takođe izbjegavajte kruške sa smeđim mekanim kolutovima. Proces zrenja kruške mogu nastaviti u vašem frižideru, ili ukoliko ga želite ubrzati, u papirnatim vrećicama na sobnoj temperaturi. Izbjegavajte ostavljanje krušaka u plastičnim vrećicama, gdje će biti u dodiru, jer im je na taj način ograničen kiseonik i pojačana produkcija etilena, plina kojeg kruške prirodno proizvode, a koji ubrzava proces truljenja. S obzirom na to da lako apsorbuju miris, kruške treba držati podalje i od hrane koja ima jak ili specifičan miris.
Umjesto kafe – kruška!
Kod vrtoglavice i povećanog zamora nije potrebno piti kafu u litrama. Folna kiselina koja je sadržana u kruškama će vas razveseliti više od bilo kojeg stimulacionog napitka i normalizovati vaš pritisak.
Podmlađuje i sprečava rak
Kruška je bogata antioksidansima, zaustavlja prerano starenje ćelija i promoviše njihovu regeneraciju. Pored toga, ona se bori protiv slobodnih radikala koji uzrokuju rak.
Bićete zgodni dok god jedete kruške
Vlakna, koja se u velikim količinama nalaze u kruškama, normalizuju varenje i ubrzavaju metabolizam, što pozitivno utiče na figuru.
JESTE LI ZNALI DA…
* smanjuje kašalj i liječi bronhitis
* kruške i esencije suvih krušaka pomažu kod kašlja i groznice. Kuvana i pečena kruška se koristi za liječenje bronhitisa i plućne tuberkuloze.
* snižava temperaturu
Vijekovima se kruške koriste za snižavanje temperature. Velika čaša svježe iscijeđenog soka od kruške će doprinijeti neposrednom osjećaju hlađenja.